15 лістапада адбылася прэзэнтацыя перакладу на сучасную беларускую мову Сьвятога Пісаньня Новага Запавету. Да гэтага часу ніводзін пераклад на беларускую мову ня мог лічыцца афіцыйным і агульнапрынятым, паколькі ўсе яны былі аўтарскімі, ажыцьцяўляліся з існуючых перакладаў, не заўсёды адпавядалі нормам сучаснай беларускай мовы і царкоўнай тэрміналёгіі.
«Новы Запавет Госпад Нашага Іісуса Хрыста» – плён саборнай перакладчыцкай дзейнасьці членаў Біблейскай камісіі Беларускай Праваслаўнай Царквы, якія распачалі гэтую працу 25 гадоў таму па благаславеньні мітрапаліта Менскага і Слуцкага Філарэта (Вахрамеева), цяпер Ганаровага Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі, у супрацоўніцтве з Біблейскім таварыствам у рэспубліцы Беларусь.
Пераклад зроблены са старажытнагрэцкага тэксту, традыцыйна ўжытага ў Праваслаўнай Царкве. У працэсе сваёй працы Біблейская камісія ўважліва аналізавала і ўлічвала ранейшыя спробы перакладу Сьвятога Пісаньня на беларускую мову (працы Л. Дзекуць-Малея, В. Гадлеўскага, Я. Станкевіча, П. Татарыновіча, В. Чарняўскага, М. Міцкевіча, В. Сёмухі, А. Клышкі). Выкарыстоўваліся таксама розныя пераклады Бібліі на рускую, украінскую, польскую, ангельскую і іншыя мовы.
25 гадоў таму ў Біблейскай камісіі сваю працу пачынаў Васіль Сёмуха, вядомы перакладчык Бібліі на беларускую мову. Аднак вельмі хутка яго дарогі з камісія разышліся па прычыне перакладу на беларускую мову слова «благадаць». У сёньняшняй перадачы Васіль Сёмуха ўзгадвае тыя падзеі.
В. Сёмуха: Я быў чальцом гэтай камісіі. Гэта мне Філарэт даручыў рабіць пераклад. Я зрабіў пераклад Эвангельля ад Мацьвея і камісія сабралася яго абмеркаваць. Спатыкнуліся мы на слове «благадаць». У беларусаў слова «блага» азначае кепска, дрэнна. Я запрапанаваў слова «мілата», што азначае любоў. Гэтае слова я знайшоў у перакладзе тэксту на сэрбскую мову. У нас ёсьць таксама «памілаваць», што азначае кахаць кагосьці. Камісія слова адвергла. Сьвятары прызналі, што ў гэтым ёсьць вялікі сэнс, але большасьць выбрала слова «благадаць». У выніку я падаў заяву, што выходжу з камісіі. З таго часу я больш не ўдзельнічаў у працы той камісіі, а яна аказваецца працавала 25 гадоў. Я за 15 гадоў з гэтых 25-ці пасьпеў перакласьці ўсю Біблію – і Стары і Новы запавет.
У канцы 80-х гадоў выйшла першае выданьне Эвангельля ад Мацьвея на трох мовах: беларускай, рускай і стараславянскай мовах. Пераклад на беларускую мову быў зроблены Васілём Сёмухам, аднак яго імя ўзгаданае не было.
В. Сёмуха: Першым выйшла Эвангельле ад Мацьвея на беларуская мове (нібыта ў маім перакладзе), рускай і стараславянскай мовах. Царква дзякавала ўсім, хто працаваў над кнігай – і камісіі, і друкарам, і нават карэктару ў друкарні. Але ні разу не было згадана прозьвішча Сёмухі.
На колькі пераклад аўтарства Васіля Сёмухі выкарыстаны ў новым афіцыйным выданьні Новага Запавету на беларускай мове, перакладчык ня ведае. Аднак цяпер яго імя згадваецца ў пераліку асоб, якія рабілі ранейшыя спробы перакласьці пісаньне на беларускую мову.
Да гэтага часу ніводзін пераклад на беларускую мову ня мог лічыцца афіцыйным і агульнапрынятым, паколькі ўсе яны былі аўтарскімі, ажыцьцяўляліся з існуючых перакладаў, не заўсёды адпавядалі нормам сучаснай беларускай мовы і царкоўнай тэрміналёгіі.
«Новы Запавет Госпад Нашага Іісуса Хрыста» – плён саборнай перакладчыцкай дзейнасьці членаў Біблейскай камісіі Беларускай Праваслаўнай Царквы, якія распачалі гэтую працу 25 гадоў таму па благаславеньні мітрапаліта Менскага і Слуцкага Філарэта (Вахрамеева), цяпер Ганаровага Патрыяршага Экзарха ўсяе Беларусі, у супрацоўніцтве з Біблейскім таварыствам у рэспубліцы Беларусь.
Пераклад зроблены са старажытнагрэцкага тэксту, традыцыйна ўжытага ў Праваслаўнай Царкве. У працэсе сваёй працы Біблейская камісія ўважліва аналізавала і ўлічвала ранейшыя спробы перакладу Сьвятога Пісаньня на беларускую мову (працы Л. Дзекуць-Малея, В. Гадлеўскага, Я. Станкевіча, П. Татарыновіча, В. Чарняўскага, М. Міцкевіча, В. Сёмухі, А. Клышкі). Выкарыстоўваліся таксама розныя пераклады Бібліі на рускую, украінскую, польскую, ангельскую і іншыя мовы.
25 гадоў таму ў Біблейскай камісіі сваю працу пачынаў Васіль Сёмуха, вядомы перакладчык Бібліі на беларускую мову. Аднак вельмі хутка яго дарогі з камісія разышліся па прычыне перакладу на беларускую мову слова «благадаць». У сёньняшняй перадачы Васіль Сёмуха ўзгадвае тыя падзеі.
В. Сёмуха: Я быў чальцом гэтай камісіі. Гэта мне Філарэт даручыў рабіць пераклад. Я зрабіў пераклад Эвангельля ад Мацьвея і камісія сабралася яго абмеркаваць. Спатыкнуліся мы на слове «благадаць». У беларусаў слова «блага» азначае кепска, дрэнна. Я запрапанаваў слова «мілата», што азначае любоў. Гэтае слова я знайшоў у перакладзе тэксту на сэрбскую мову. У нас ёсьць таксама «памілаваць», што азначае кахаць кагосьці. Камісія слова адвергла. Сьвятары прызналі, што ў гэтым ёсьць вялікі сэнс, але большасьць выбрала слова «благадаць». У выніку я падаў заяву, што выходжу з камісіі. З таго часу я больш не ўдзельнічаў у працы той камісіі, а яна аказваецца працавала 25 гадоў. Я за 15 гадоў з гэтых 25-ці пасьпеў перакласьці ўсю Біблію – і Стары і Новы запавет.
У канцы 80-х гадоў выйшла першае выданьне Эвангельля ад Мацьвея на трох мовах: беларускай, рускай і стараславянскай мовах. Пераклад на беларускую мову быў зроблены Васілём Сёмухам, аднак яго імя ўзгаданае не было.
В. Сёмуха: Першым выйшла Эвангельле ад Мацьвея на беларуская мове (нібыта ў маім перакладзе), рускай і стараславянскай мовах. Царква дзякавала ўсім, хто працаваў над кнігай – і камісіі, і друкарам, і нават карэктару ў друкарні. Але ні разу не было згадана прозьвішча Сёмухі.
На колькі пераклад аўтарства Васіля Сёмухі выкарыстаны ў новым афіцыйным выданьні Новага Запавету на беларускай мове, перакладчык ня ведае. Аднак цяпер яго імя згадваецца ў пераліку асоб, якія рабілі ранейшыя спробы перакласьці пісаньне на беларускую мову.
ав
Поўная размова з Васілём Сёмухам у далучаным гукавым файле.