Кіраўнікоў дзяржаў, урадаў і вядучых дыпляматаў сабрала агульнапалітычная дыскусія 72 сэсіі Генэральнай асамблеі Арганізацыі абʼяднаных нацыяў. Першы дзень сустрэчы запомніцца гучнымі заявамі Дональда Трампа і дэмаршам расейскай дэлегацыі. З трыбуны ААН у Нью-Ёрку выступіў і прэзыдэнт Польшчы Анджэй Дуда.
Агульнапалітычная дыскусія Генасамблеі ААН (сёлета яна праходзіць з 19 па 25 верасьня) традыцыйна становіцца арэнай гарачых дэбатаў на актуальныя міжнародныя тэмы. Сярод удзельнікаў – каля 120 прэзыдэнтаў, прэмʼер міністраў і кіраўнікоў зьнешнепалітычных ведамстваў. Гэтым разам больш за ўсё ўвагі прысьвечана пытаньням зьмены клімату, барацьбе з экстрэмізмам ды тэрарызмам, а таксама ядзернай бясьпецы. Некаторыя з гэтых тэмаў падчас сваёй першай прамовы з трыбуны ААН закрануў амэрыканскі лідэр Дональд Трамп. У прыватнасьці, кіраўнік Белага дому выступіў з рэзкай заявай на адрас КНДР у сувязі зь ядзернай праграмай Пхэньяна.
Дональд Трамп: Злучаныя Штаты Амэрыкі валодаюць вялікай сілай, прызначанай для абароны сябе ды сваіх хаўрусьнікаў. Калі ў нас ня будзе заставацца іншага выйсьця, мы цалкам зьнішчым Паўночную Карэю.
Рыторыка Трампа пасьпела выклікаць хвалю крытыкі за мяжой. І, у прыватнасьці, у Эўропе. Камэнтуючы выступ амэрыканскага прэзыдэнта, міністар замежных справаў Швэцыі Маргот Вальстром адзначыла, што словы кіраўніка Белага дому прагучалі ня ў той час і не для той аўдыторыі. З падобнымі заявамі выступілі прадстаўнікі нямецкага ўраду. У Бэрліне вераць, што вырашыць праблему можна выключна дыпляматычным шляхам. У сваю чаргу, публічна Трампа падтрымалі ўлады Ізраілю і Паўднёвай Карэі. У першы дзень агульнапалітычнай дыскусіі ў штаб-ватэры ААН выступіў польскі прэзыдэнт. Анджэй Дуда падзякаваў за выбар Польшчы нясталым членам Рады Бясьпекі ААН.
Анджэй Дуда: З гэтага мейсца я хацеў бы шчыра падзякаваць за ўсе 190 галасоў, адданых за Польшчу. Гэта адзін з самых лепшых вынікаў у гісторыі выбараў членаў Рады Бясьпекі. Гэты выбар і гэты вынік – вялікі гонар для нас. Але гэта й вялікая адказнасьць. Дзякую супольнасьці аб’яднаных нацыяў за аказаны нам давер. Нашае членства ў Радзе Бясьпекі мы расцэньваем як абавязак прадстаўляць усе краіны ААН, нягледзячы на прыналежнасьць да пэўных рэгіянальных групаў.
Як адзначыў Анджэй Дуда, у Радзе Бясьпекі краіна будзе адстойваць вартасьці, асабліва істотныя для палякаў. Перш за ўсё, гаворка вядзецца пра права кожнага народу на сувэрэнітэт і свабоду. Польскі бок перакананы ў тым, што менавіта міжнароднае права зьяўляецца адзіным эфэктыўным мэханізмам падтрыманьня мірных стасункаў паміж дзяржавамі, адзначыў прэзыдэнт.
Анджэй Дуда: У сучасным сьвеце асобнымі аспэктамі, непасрэдна зьвязанымі з пытаньнямі бясьпекі, зьяўляюцца свабода слова і вольнасьць самавызначэньня ў межах сувэрэнных нацыянальных дзяржаваў. Я кажу пра гэта таму, што менавіта апошнім часам у цэлым шэрагу краінаў узмацнілася маніпуляцыя палітычнымі працэсамі з ужываньнем гібрыдных мэтадаў, прапаганды ці празь непасрэднае ўмяшаньне ў дэмакратычныя працэсы звонку.
Прэзыдэнт Польшчы таксама закрануў праблему бежанцаў. Паводле кіраўніка дзяржавы, узброеныя канфлікты на Блізкім Усходзе ды на поўначы Афрыкі, а таксама тэрарыстычная пагроза патрабуюць кансалідаваных дзеяньняў ад усёй міжнароднай супольнасьці.
Анджэй Дуда: Нашымі абавязкамі зьяўляюцца ліквідацыя галоўных прычынаў праблемы ўцекачоў і вяртаньне кожнаму чалавеку права жыць на сваёй радзіме. Гуманітарная дзейнасьць і садзейнічаньне ў разьвіцьці – менавіта на гэтых рэчах трэба сканцэнтравацца, каб уцекачы змаглі вярнуцца да дому.
Пазьней, размаўляючы з журналістамі, Анджэй Дуда адзначыў, што ў якасьці члена Рады Бясьпекі Польшча будзе актыўна працаваць над рэфармаваньнем Арганізацыі аб’яднаных нацыяў.
Анджэй Дуда: На маю думку, перш за ўсё, тут трэба наладзіць супрацоўніцтва з генэральным сакратаром Арганізацыі аб’яднаных нацыяў, які кажа пра неабходнасьць рэформаў. Ён ужо распрацоўвае праект зьменаў. Я ўпэўнены, што гэта будуць слушныя прапановы. Думаю, генэральны сакратар арганізацыі атрымае нашую падтрымку. Са свайго боку, мы хочам удзельнічаць у гэтых працэсах.
Яшчэ адным сьпікерам у першы дзень агульнапалітычнай дыскусіі стала прэзыдэнт Летувы Даля Грыбаўскайце. З трыбуны ААН яна абвінаваціла Крэмль у нянавісьці да Захаду, доказам чаму, па словах кіраўніка балтыйскай дзяржавы, служаць вучэньні на тэрыторыі Беларусі. Адзначым, расейская дэлегацыя пакінула залю яшчэ перад пачаткам прамовы.
Васіль Садоўскі
слухайце далучаны гукавы файл