Пасьля кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 году Расейская Праваслаўная царква адкрыта паставілася супраць новай бальшавіцкай улады. Важную ролю ў фарміраваньні такога становішча гуляў патрыярх Ціхан. Нягледзячы на тое, што амаль адразу бальшавікі пачалі шырокія рэпрэсіі супраць праваслаўнага духавенства і рабаваньне царкоўнай маёмасьці, яны таксама імкнуліся падпарадкаваць царкву й зрабіць яе інструмэнтам ідэалягічнага ўплыву.
У 20-х гадах ГПУ (Галоўнае палітычнае ўпраўленьне) распачало дзейнасьць па расколу царквы і яе поўнаму палітычнаму кантролю.
Дзеля гэта была выкарыстана група сьвятароў, якія былі гатовыя на кампраміс і супрацу з уладамі й якіх называлі «абнаўленцы». На чале іх стаяў мітрапаліт Аляксандр Увядзенскі, які пазьней атрымаў тытул «першаіерарха праваслаўных цэркваў СССР».
У 1922 годзе «абнаўленцы» пры дапамозе ўладаў пачалі захопліваць царкоўную адміністрацыю. Патрыярх Ціхан, які быў яшчэ раней арыштаваны, быў цалкам ізаляваны.
У 1923 годзе 29 красавіка ў Маскве адбыўся Памесны ўсерасейскі сабор, які стаў лёсавызначальным для Расейскай Праваслаўнай царквы.
Па-першае, Сабор агаласіў пастанову пра падтрымку савецкай улады; па-другое, пазбавіў сану патрыярха Ціхана. Яго абвінавацілі ў служэньні не Хрысту, але «контр-рэвалюцыі»; па-трэцяе, пасада патрыярха была цалкам ліквідавана, як «манархічны і контр-рэвалюцыйны спосаб кіраваньня царквой».
Сабор пастанавіў, што праваслаўная царква пераходзіць на грыгарыянскі каляндар, ліквідаваў манастыры."Абнаўленчая" царква ў сваю чаргу была прызнаная савецкай уладай. Такія «рэформы» прывялі да вельмі хуткай дэградацыі расейскага духавенства.
Фактычна адбыўся ўнутраны раскол царквы на «ціханаўцаў» і «абнаўленцаў».
Савецкія ўлады вельмі моцна раздражняў той факт, што "абнаўленцы" не атрымалі поўнай падтрымкі, таму яны распачалі ціск на «ціханаўцаў». Гэтая частка традыцыйнай царквы засталася па-за правам. Але са сьмерцю Ціхана й прызначэньнем на пасаду Сергія, аднаго з былых актывістаў «абнаўленцаў», сытуацыя памянялася радыкальным чынам.
У 1927 годзе была надрукавана «Дэклярацыя мітрапаліты Сергія», у якой сьцьвярджалася, што царкоўныя дзеячы павінны паказаць, што не зьяўляюцца ворагамі савецкай дзяржавы, а стаяць побач з народам і ўрадам».
Ужо ў 30-х гадах традыцыйная царква аказалася фактычна пад кантролем уладаў і падтрымка дзейнасьці для "абнаўленцаў" спынілася.
Павал Усаў