Праваслаўныя Эўропы бачаць у Расеі супрацьвагу Захаду

«Gazeta Wyborcza» піша пра апытаньне грамадзкай думкі, праведзенае амэрыканскім дасьледчым цэнтрам «Pew». Анкетаваньне было праведзенае сярод праваслаўных вернікаў Эўропы, ад Армэніі па Сэрбію. Праваслаўныя ганарацца сваёй тоеснасьцю і бачаць у Расеі супрацьвагу для Захаду.

Большасьць апытаных баўгараў, беларусаў, грэкаў, сэрбаў і армян згодныя з думкай, што «Расея мае абавязак ахоўваць праваслаўных паза сваімі межамі». Адзінае выключэньне – Украіна, якая застаецца ў стане ўзброенага канфлікту на ўсходзе дзяржавы.

Аўтары дасьледаваньня пішуць, што ў многіх постсавецкіх краінах, дзе камуністычныя рэжымы насаджалі атэізм, цяпер адрадзілася рэлігія. Гаворка ідзе пра праваслаўныя краіны, напрыклад, у Расеі цяпер 71% апытаных называе сябе праваслаўнымі, а ў 1991 годзе веруючымі лічылі сябе толькі 37%. Адраджэньне рэлігіі вынікае між іншым з культурных зьменаў. Праваслаўная тоеснасьць зьвязаная з нацыянальнай, выклікае пачуцьцё годнасьці і культурнай перавагі. Больш чым тры чацьвёртыя армян, грузін, сэрбаў ці грэкаў заяўляе, што быць праваслаўным – гэта важна, каб быць сапраўдным грамадзянінам.

Аўтары апытаньня задалі таксама людзям пытаньні пра дэмакратыю, сувязі дзяржавы і царквы ці канец СССР. Непакоіць тое, што ў Расеі, Армэніі ды Малдове апытаныя часьцей пазытыўна кажуць пра Сталіна, чым пра Гарбачова. Ва Ўкраіне ды Прыбалтыцы распад СССР лічыцца добрай зьменай, у Армэніі, Расеі, Малдове і Беларусі – некарыснай. Абсалютная большасьць (звыш 80%) расейцаў ці беларусаў нэгатыўна ставяцца да гомасэксуалізму, а сярод вельмі рэлігійных палякаў – толькі 48%. Са сказам «Жонка заўсёды павінны быць паслухмянай мужу» згодныя 43% беларусаў, 36% расейцаў і 26% палякаў.

Gazeta Wyborcza/нг